Καρλόβασι – Επέτειος της ύψωσης της σημαίας της σαμιακής επανάστασης του 1821

Με κάθε επισημότητα εορτάζεται σήμερα στο Καρλόβασι η επέτειος της ύψωσης της σημαίας της σαμιακής επανάστασης του 1821. Την κυβέρνηση θα εκπροσωπήσει ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ Χρήστος Τριαντόπουλος στις εορταστικές εκδηλώσεις που θα γίνουν την Κυριακή 8 Μαΐου για την επέτειο της Ύψωσης της Σημαίας της Επανάστασης του 1821 στο Καρλόβασι, συνοδευόμενος από τον Βουλευτή Σάμου, Χριστόδουλο Στεφανάδη, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Σάμου Ικαρίας και Κορσεών κ.κ. Ευσέβιου.

Η ύψωση της σημαίας της Σαμιακής Επανάστασης

Ο Λυκούργος Λογοθέτης κήρυξε την Επανάσταση επίσημα στο Μεσαίο Καρλόβασι στις 8 Μαΐου 1821 με αρχιερατική λειτουργία και την παρουσία χιλιάδων λαού. Και με αγγελιοφόρους γνώρισε στα χωριά την ύψωση της Σημαίας της Ελευθερίας και κάλεσε τον  πληθυσμό να σταθεί κοντά του στον αγώνα. Αμέσως συνοδευόμενος από οπλοφόρους, πήγε στη Χώρα, όπου σε γενική συνέλευση των αντιπροσώπων των κατοίκων όλων των χωριών, τόνισε τη σημασία του αγώνα και κάλεσε τον πληθυσμό να πειθαρχήσει στις εντολές της «Ανωτάτης Αρχής».

Ο Λυκούργος Λογοθέτης ( από το βιβλίο «Η Σάμος και το ’21» του Κώστα Πτίνη)

Το αληθινό του όνομα είναι Γεώργιος Παπλωματάς και γεννήθηκε στο Καρλόβασι στις 10 Φεβρουαρίου 1772. Φοίτησε στην Πορφυριάδα Σχολή που ίδρυσε ο αρχιερέας Τυρολόης Πορφύριος Ζαμπέτης, αλλά ο Λυκούργος 12 μόλις χρονών, έφυγε για να συναντήσει τον αδελφό του στην Πόλη. Εκεί θα φοιτήσει στη σχολή Κουρού Τσεσμέ. Όταν τελειώσει θα προσληφθεί ως γραμματέας στα πατριαρχεία και με σύσταση του Πατριάρχη θα μεταβεί στη Βλαχία, όπου ηγεμονεύει ο Κωνσταντίνος Υψηλάντης.

Στην αυλή του θα υπηρετήσει πάλι σαν γραμματέας. Στο Βουκουρέστι θα σχετισθεί με κάποιον Ούγγρο γιατρό και θα πάρει μαθήματα ιατρικής και φαρμακευτικής, ενώ ταυτόχρονα θα μάθει λατινικά και ιταλικά.  Ακολουθώντας τον Αλέξανδρο Σούτσο θα επανέλθει στην Πόλη. Θα αναμιχθεί στη διαμάχη Καρμανιόλων-Καλλικαντζάρων, θα καταδικασθεί σε θάνατο αλλά τελικά θα γλυτώσει, πηγαίνοντας εξορία στον Άθω. Εκεί θα μείνει πολλούς μήνες περιορισμένος σε πύργο της Μονής Βατοπεδίου. Όταν όμως οι καλόγηροι έμαθαν τα αίτια της εξορίας, τον ελευθέρωσαν και τον τοποθέτησαν Γραμματέα του Κοινού. Εδώ θα γνωρίσει τον πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε’. Στα τέλη του 1810 εξέχοντες φίλοι του ενεργούν και του δίδεται χάρη. Γυρίζει στην Πόλη και διορίζεται Καπουκεχαγιάς των Πατριαρχείων. Αργότερα θα έρθει στη Σάμο και θα  παντρευτεί τη Λουλουδίτσα Γεωργιάδη από το Μαραθόκαμπο.

Ο Λυκούργος Λογοθέτης θα υποστεί πολλές διώξεις από τους αντιπάλους του προεστούς, θα αποπειραθούν να τον δηλητηριάσουν και να τον δολοφονήσουν, θα συλληφθεί και θα φυλακιστεί, θα παραμείνει χρόνο πολύ στα σπήλαια του Κέρκη και τελικά τον Ιούλιο του 1814 θα περάσει στη Νέα Έφεσσο, όπου επαγγέλλεται το γιατρό για να ζήσει. Στα 1815 θα εγκατασταθεί στη Σμύρνη και εκεί θα τον συναντήσει και θα τον μυήσει στη Φιλική Εταιρεία ο Αριστ. Παπάς.

Τα γεγονότα στη Μολδοβλαχία, την Πόλη και τον Μωρηά, ο απαγχονισμός του Πατριάρχη και η όλη συμπεριφορά των Τούρκων προς τους χριστιανούς που προμηνύει σφαγές και διώξεις αναγκάζουν τον Λογοθέτη να φύγει κρυφά με αγγλικό διαβατήριο για τη Σάμο. Η τρικυμία θα τον φέρει πρώτα στα Ψαρά και μετά στην Πάτμο, όπου τυχαία βρίσκεται ο απόστολος της Εταιρείας Δημήτριος Θέμελης. Ο Σπ. Μελάς στη βιογραφία του Λογοθέτη παρουσιάζει ζωντανά τη συνάντηση: «Ο Λυκούργος, βγήκε στη στεριά να ξεκουραστεί κομμάτι από την ταλαιπωρία της τρικυμίας. Κάποιοι γνώριμοι μάθανε τον ερχομό του. Έτυχε να βρίσκεται στην Πάτμο αυτή τη μέρα ο Θέμελης διαλεχτός Φιλικός που κατέβαινε από την Πόλη σταλμένος από τον Υψηλάντη να επαναστατήσει τα νησιά και μάλιστα την Ύδρα και τις Σπέτσες. Μόλις μαθαίνει πως βρίσκεται ο Λυκούργος στην Πάτμο τρέχει και τον ανταμώνει με χαρά. Στον ουρανό σε γύρευα και σε βρίσκω στη γη, του λέει. Πάμε να σε φιλοξενήσω. Και τον παίρνει σπίτι που έμενε, κλείνονται σε μια κάμαρα. Του ανακοινώνει τις αποφάσεις του Υψηλάντη και του δίνει ένα έγγραφο. Τον διόριζε αρχηγό των όπλων στη Σάμο. Ο Λυκούργος Λογοθέτης φίλησε δακρυσμένος το χαρτί. Η ώρα η καλή. Αγκαλιάστηκαν. Βλέπεις, όμως, του λέει ο Λυκούργος, πως δεν περίμενα διαταγή να κάμω το χρέος μου. Με βρίσκεις στο δρόμο για τη Σάμο».

Την Κυριακή, 24 Απριλίου, θα φτάσουν και οι δυο στη Σάμο. Ο Θέμελης θα φύγει για τα Δωδεκάνησα και ο Λυκούργος θα ανέβει στη Χώρα, όπου θα μάθει τα συμβάντα στο Βαθύ και τους Μυτιληνιούς, τη φυγάδευση του Αγά και του Καδή και θα αντιληφθεί την αναρχία που επικρατεί. Αντιλαμβάνεται ότι η θέση του νησιού λίγες μόλις εκατοντάδες μέτρα από τον εχθρό, το καταδικάζει. Αν δεν μπορέσει να αμυνθεί, τουλάχιστον μέχρι να έρθει βοήθεια, μόνο του, με δικά του μέσα , είναι χαμένο. Για να γίνει αυτό χρειάζεται γαλήνη και ομόνοια. Έτσι αφού πληροφορήσει τους προεστούς για την απόφαση του γένους να ανακτήσει την ελευθερία του, θα τους καλέσει να λησμονήσουν το παρελθόν και να συνεργαστούν. «Αλλ’ οι πρόκριτοι», γράφει ο Κόκκινος, «ετάχθησαν με την τούρκικην εξουσία. Όχι μόνο δεν ήθελαν την επανάσταση αλλά τουναντίον είχαν όλη τη διάθεση να την χτυπήσουν..»

Ο Λυκούργος θα κατευθυνθεί στο Μαραθόκαμπο. Η απάντηση των προεστών του δείχνει πως μόνο στο λαό μπορεί να στηριχθεί. Έτσι θα μυήσει πολλούς στο Μαραθόκαμπο και γρήγορα θα σπεύσει στο Καρλόβασι. Εκεί θα αναπτύξει έντονη δραστηριότητα. Καλεί όλους να προσφέρουν τις δυνάμεις τους στην πατρίδα Όταν βλέπει να καρποφορούν οι προσπάθειές του τότε κηρύσσει επίσημα την επανάσταση. Αυτό θα γίνει στις 8 Μαΐου, ημέρα Τετάρτη. Τέσσερις ημέρες μετά θα καλέσει γενική συνέλευση του λαού στη Χώρα, όπου δια βοής θα ανακηρυχθεί πολιτικός και στρατιωτικός αρχηγός.

Στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους γράφεται: « Ο Λογοθέτης με αποτελεσματικά μέτρα έθεσε τέρμα στην αναρχία, επανάφερε την εσωτερική τάξη στο νησί… Έτσι τα στρατιωτικά σώματα οργανώθηκαν με ιεραρχική τάξη φαινόμενο πρωτοφανές για τις άλλες περιοχές της Ελλάδας… Πιστεύοντας ότι η ασφάλεια του νησιού δεν ήταν δυνατόν να επιτευχθεί μόνο με την άμυνα αλλά  και την επίθεση επανειλημμένα ενήργησε απόβαση κατά των εχθρικών ακτών, όπου ισχυρά εχθρικά στρατεύματα ήταν έτοιμα να επιβιβασθούν σε πλοία για να κάνουν απόβαση στο νησί. Με τις συνεχείς αυτές επιχειρήσεις που γίνονταν όλο και συχνότερες οι Σάμιοι κατόρθωσαν να απωθήσουν τους Τούρκους στα ενδότερα της Μ. Ασίας. Οι μεγάλες διοικητικές και στρατιωτικές ικανότητες του Λογοθέτη σε συνδυασμό με την υψηλή φιλοπατρία του τον κατατάσσουν πραγματικά στους άξιους αρχηγούς της Ελληνικής Επανάστασης».