Μήνυμα του Μ. Αγγελόπουλου για την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου

19 Μαΐου 2021
Ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου

Σαν σήμερα, πριν από 102 χρόνια ξεκίνησε στη Σαμψούντα η τελική φάση του ζοφερού σχεδίου του Μουσταφά Κεμάλ να ξεριζώσει, με κάθε τρόπο, κάθε χριστιανικό και ελληνικό στοιχείο που ζούσε στις περιοχές της παραπαίουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Παράλληλα με τη γενοκτονία των Αρμενίων, ο εξοβελισμός των Ποντίων είχε ξεκινήσει χρόνια νωρίτερα, ενώ ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος μαινόταν ακόμη.
Ένας ακμάζοντας, εξόχως πολιτισμένος και δραστήριος οικονομικά πληθυσμός που αριθμούσε πάνω από 700.000 ανθρώπους εκείνη την εποχή, άρχισε να αποδεκατίζεται: καταναγκαστική εργασία υπό άθλιες συνθήκες στα “Αμελέ Ταμπουρού”, εξορίες, διωγμοί, πυρπολήσεις χωριών, καταπάτηση δικαιωμάτων… Χιλιάδες χάθηκαν μ’ αυτόν τον τρόπο. Στις 19 Μαΐου του 1919, ωστόσο, η αγριότητα των Νεότουρκων πήρε ξεκάθαρα τη μορφή μιας ανελέητης εθνοκάθαρσης, που ολοκληρώθηκε το 1923 και συνολικά κόστισε τη ζωή σε τουλάχιστον 200.000 ανθρώπους -κάποιοι ιστορικοί ανεβάζουν τον αριθμό αυτό σε πάνω από 350.000! – ενώ εκτόπισε ολοκληρωτικά από τις παραδοσιακές του περιοχές το ποντιακό στοιχείο.
Όσοι επέζησαν κατέφυγαν στη Νότια Ρωσία και κατά μέγα μέρος στην Ελλάδα, στην οποία πρόσφεραν τα μέγιστα, φέρνοντας εδώ τον σπουδαίο πολιτισμό τους, το δυναμισμό τους, το εμπορικό τους δαιμόνιο, τις θαυμάσιες παραδόσεις και το ασίγαστο, βαθιά ελληνικό πνεύμα τους: πνεύμα ελευθερίας, τόλμης και γενναιότητας.
Έναν και βάλε αιώνα μετά από εκείνον τον ξεριζωμό και ειδικά σήμερα, υπό το φως που έριξε στην Ιστορία η αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων από τις ΗΠΑ του Τζο Μπάιντεν, ο αγώνας για την αντίστοιχη αναγνώριση του ποντιακού δράματος πρέπει να αναζωπυρωθεί.
Από τους εταίρους μας στην ΕΕ, μόνο Κύπρος, Ολλανδία, Σουηδία και Αυστρία αναγνωρίζουν τη Γενοκτονία των Ποντίων -μαζί με την Αρμενία και, αποσπασματικά κάποιες πολιτικές οντότητες στη Ρωσία, τις ΗΠΑ και τη Νότιο Αυστραλία.
Πρόκειται για μια διαστρέβλωση η οποία στερεί από εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους την ηθική δικαίωση που μόνον η αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας μπορεί να προσφέρει.
Πρωτοβουλίες όπως αυτή της ΚΕΔΕ -που σήμερα θα υιοθετήσει την πρόταση του αντιπροέδρου της και Δημάρχου Καλλιθέας, Δημήτρη Κάρναβου, για τη δημιουργία σε Ελλάδα και εξωτερικό δικτύου πόλεων που φιλοξενούν ποντιακές κοινότητες με σκοπό τη διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας από τους Τούρκους κατά του Ποντιακού Ελληνισμού – είναι αξιέπαινες και δείχνουν την κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να κινηθεί συνολικά η ελληνική πολιτεία.
Διεθνείς Οργανισμοί, εταίροι στην Ε.Ε. αλλά και τρίτες χώρες, πάνω απ’ όλα όμως η κοινωνία των πολιτών, πρέπει να ενημερωθούν γι’ αυτή τη σκληρή, όσο όμως και αναπόδραστη ιστορική πραγματικότητα που, ως τώρα, δεν έχει λάβει την αναγνώριση που της αξίζει.
Το γεγονός ότι αυτό συνέβη, επιτέλους, στις ΗΠΑ με τη Γενοκτονία των Αρμενίων, με την οποία ο αφανισμός των Ποντίων προσιδιάζει απόλυτα σε μορφή εκτέλεσης, χρονική περίοδο και, βέβαια, κίνητρο, συνιστά μια μοναδική ευκαιρία για τη χώρα μας να αναδείξει το θέμα όσο περισσότερο και όσο καλύτερα μπορεί.
Ο ποντιακός ελληνισμός το απαιτεί και το δικαιούται.

Μιχάλης Α. Αγγελόπουλος
Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Κίνησης Ελλάδας
Πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης –Ι.Τ.Α. (ΚΕΔΕ)