Εκείνες οι μωβ πασχαλιές της Λαμπρής

(γράφει η δημοσιογράφος Μαργαρίτα Ικαρίου)

Πως μοσχοβολούσαν ευλάβεια εκείνα τα ανθάκια της πασχαλιάς, στα στενά δρομάκια των παιδικών μας χρόνων… Πως ευωδίαζαν οι γειτονιές από τα κουλουράκια της Λαμπρής και οι παλιές κατσαρόλες βάφονταν ολοκόκκινες, από τα αυγά που γυαλίζονταν τελικά με ελαιόλαδο και μαλακό πανί.

«Πάνιασε» εν όψει της σκληρής εκλογικής αναμέτρησης, η φετινή Μεγαλοβδομάδα. Τη Μεγάλη Παρασκευή με τους θρήνους της και το «ω γλυκύ μου έαρ» τα ζήσαμε, στα Τέμπη. Οι «Ιούδες» έχουν πάρει τις ρούγες και τις γειτονιές, πάντα έτοιμοι να μας προδώσουν με ένα φιλί. Ή μια, οποιαδήποτε, υπόσχεση.

Ποιός Πόντιος Πιλάτος θα νίψει, εκ νέου, τας χείρας του για κάθε φασιστικό Βαρραβά που από τη φυλακή έβγαζε διαγγέλματα; Και για ποιόν θα φωνάξει ο παροδηγημένος όχλος «Σταύρωσον, Σταύρωσον αυτόν»;

Ο «μυστικός δείπνος» με τις τιμές στα ύψη, μάλλον ομοιάζει με… «νηστικό δείπνο» και στο Όρος των Ανελέητων στοχάζεται βαθιά το καθήκον και τη σταύρωσή του, ο έρμος λαός. Δεν θα μπορέσει, το γνωρίζει, να αποφύγει «το ποτήριον τούτον» των απανωτών εκλογικών αναμετρήσεων και θα καταλήξει να σταυρωθεί, κατά το σύνηθες, εν μέσω πολλαπλών «ληστών».

Παλιά, τέτοιες μέρες, οι νοικοκυρές που είχαν να θρέψουν πολλά στόματα μα και να ντύσουν πολλά παιδικά κορμάκια, έψαχναν στα «καλάθια» των καταστημάτων τα «ρετάλια». Στα μαγικά τους χέρια, με εκείνες τις αργοκίνητες μα αθάνατες singer, μετατρέπονταν σε φορεματάκια και παντελονάκια. Τις ίδιες επιλογές κάνουμε και σήμερα, αλλά, στα πολιτικά καλάθια. Ανακατώνουμε, ψάχνουμε και ξαναψάχνουμε ανάμεσα στα αποδιαλεγμένα και τα ρετάλια, μπας και βρούμε κάποιο που να έχει τις λιγότερες τρύπες και φθορές. Κάποιο που να ντύσει τη γύμνια της εκπροσώπησής μας. Ένα «τσίτι», που να μην είναι σε καμία περίπτωση αυτό που θα επιθυμούσαμε ΑΝ είχαμε πραγματικά την επιλογή, μα το παίρνουμε γιατί, μας φάνηκε λίγο καλύτερο από τα χειρότερα.

Άλλοι, πριν από μας, φρόντισαν να κόψουν και να ράψουν κατά το δοκούν, τα τόπια. Να ξεδιαλέξουν τα ρετάλια και να τα τυλίξουν όμορφα-όμορφα, τοποθετώντας τα κατά χρώμα στο καλάθι των επιλογών, για να μας παρασύρουν, θέλουμε δε θέλουμε, να τα επιλέξουμε. Υφάσματα άγνωστα ή άχρωμα. Υφασμένα με χρόνιες μηχανορραφίες, τοποθετημένα σε διάφορες βιτρίνες που τα ξεθώριασε το φως και τα σκόνισε η εξουσία. Τα κιτρίνισε ο χρόνος, τα ξέβαψε η πολύχρονη έκθεσή τους, τα τσαλάκωσαν οι αποφάσεις που δεν πήραν και τα ξέφτισαν τα παιχνίδια με τη γάτα και τα ποντίκια των κομμάτων.

Κι ανάμεσά τους, η θρυλική και θηλυκή ποσόστωση, σα μια ενδιάμεση αναγκαία πινελιά «φύλου». Σα γλάστρα με μαντζουράνα, ανάμεσα στα αγριόχορτα της εκλογικής μας αυλής και τις αλαζονικές κοτρώνες.

Μύριζαν τόσο όμορφα τα μωβ ανθάκια πασχαλιάς στα στενά δρομάκια της γειτονιάς που μεγαλώσαμε. Το απόγευμα της Μ. Πέμπτης, τα περνούσαμε σε κλωστή. Μακριές μωβ μοσχομυριστές γιρλάντες που τυλίγονταν στον Επιτάφιο μαζί με κρίνους και γαρύφαλλα, από των γιαγιάδων τα παρτέρια.

Τα χέρια των μανάδων ζύμωναν με κινήσεις απαλές τα κουλουράκια της Λαμπρής, ιστορώντας τα πάθη του Θεανθρώπου. Δάχτυλα φουσκωμένα από το ζύμωμα στην πήλινη λεκάνη, το άσπρισμα στις αυλές, τις τόσες δουλειές. Περίτεχνα διακοσμημένα τα κόκκινα αυγά, τυλιγμένα στην “κάλτσα” με φύλλα αρμπαρόριζας ή μαργαρίτες του αγρού.

Στις νυχτερινές μας προσευχές, ζητούσαμε συγχώρεση από έναν όμορφο μα καταματωμένο Χριστούλη, σαν αυτόν του Τζεφιρέλι. Συμπονούσαμε που τόσο τον πόνεσαν οι «κακοί», όπως τον βλέπαμε κάθε μεγαλοβδομαδιάτικο απομεσήμερο στην τηλεόραση, πριν την εκκλησία. Δεν ξέραμε τότε πως οι εκατόνταρχοι που τον σταύρωσαν, «την έχουν στημένη» σε κάθε γενιάς τους «χρηστούς» πολίτες. Οι ήλοι καρφώνονται στις παλάμες των συνταξιούχων, ενώ με όξο και χολή ποτίζονται τα νιάτα της χώρας.

Στης εκκλησίας την αχλύ, το λιβάνι νύσταζε όλα τα παιδάκια. Οι τραγουδιστές φωνές των ψαλτάδων, τα 12 ευαγγέλια και εκείνος ο ισχνός «αμνός του Θεού» με μάτια που έκρυβαν μέσα τους την ευθύνη για ολάκερο τον κόσμο. Κι είχε η Μ. Παρασκευή μια θλίψη να τρυπά την καρδιά και την υπόκωφη αίσθηση πως σε όλο αυτό το πένθος, θα ξημέρωνε μια μέρα χαράς.

Φέτος, η Πασχαλιά θα έχει μπόλικες λεκτικές κροτίδες και πολιτικά βεγγαλικά-πολλή λάμψη, θορυβώδεις εκρήξεις και μικρή διάρκεια. Τσουγκρίσματα μεταξύ των πολιτικών παρατάξεων και τους αρχηγούς να αλυχτούν στο κατώφλι της αναμέτρησης. Κι η Ελλάδα εσταυρωμένη, χωρίς μήτε να πεθαίνει, μα και μήτε και να ανασταίνεται…

Πόσο λείπουν εκείνες οι μωβ ανθισμένες πασχαλιές της Λαμπρής, σαν ευωδιά προσδοκίας πως κάτι μπορεί και να αλλάξει…